Bruss’help, de nieuwe coördinator van de bijstand aan daklozen in het Brussels Gewest

18/02/2020

Sinds enkele maanden al is Bruss’help het nieuwe gewestelijke coördinatieorgaan voor de bijstand aan daklozen.  Wat is zijn rol, wie staat er aan het hoofd, wat verandert er? We bekijken het samen.

We kennen de instelling al jaren als « la Strada ». Deze naam afkomstig uit een film van Fellini was destijds verbonden aan het ondersteuningscentrum voor de Brusselse daklozensector. In juni 2019, wordt de organisatie ontbonden op grond van de nieuwe ordonnantie die de bijstand aan daklozen in Brussel regelt. In haar plaats wordt een nieuwe structuur in het leven geroepen: Bruss’help.

De werking van Bruss’help berust op drie grote pijlers: de coördinatie van de noodhulp en de inschakeling, het onderzoek en de doorverwijzing. Een overzicht.

De coördinatie van de noodopvang en van de inschakeling: zo luidt de eerste nieuwe functie waarvoor Bruss’help een mandaat krijgt. En het is meteen ook de voornaamste.  Ook de winteropvang maakt hiervan deel uit. Voorheen was het Samusocial dat met de coördinatie van de winteropvang belast was via het WCC, dat tijdens de winter meerdere keren samenkwam.

Sinds september 2019 is Bruss’help Coördinator van het gewestelijk Winterplan. Het startte zijn eerste Globale Wintercoördinatie door alle operatoren van de daklozenopvang in de winterperiode samen te brengen: verenigingen, gemeenten, OCMW’s. Daarmee is Samusocial een operator geworden zoals de andere. « Toen het zowel coördinator als operator was, liep Samusocial het risico gezien te worden als rechter en partij telkens als beslissingen werden genomen over de winteropvang. Vandaag kan het in grotere mate de aandacht concentreren op de problemen die zich voordoen op het terrein en zo vroeger aan de alarmbel trekken als dat nodig blijkt » aldus François Bertrand, dienstdoend Directeur van Bruss’help.

Maar opgelet: de winter mag niet het brandpunt zijn van deze coördinatie. « Alain Maron, (Minister van Welzijn, nvdr) drong hier herhaaldelijk op aan : Voor hem moet dit de ‘laatste winter’ zijn. Ik denk dat hij dit in de eerste plaats symbolisch bedoelt: het betekent dat we weg moeten van een beheer onder druk van de thermometer en veeleer evolueren naar een Comité voor crisisbeheersing in bredere zin. Uiteraard moet onderdak worden verstrekt bij vriestemperaturen, maar dat moet ook mogelijk zijn als deel van een reactie op een epidemie of bij rampen als een gasexplosie … ».

Om deze opdracht optimaal in te vullen moet Bruss’help een globaal overzicht hebben van wat er in de sector omgaat. Dit is een omvangrijke opdracht, die de volgende zes maanden start met het verzamelen van informatie over alle werkzaamheden « extra muros ». Anders gesteld: het bestaande aanbod van de actoren op de straat wordt in kaart gebracht (mobiele teams, opvoeders, straatwerkers, e.d.). Met die gegevens kan een boordtabel worden samengesteld die voortbouwt op twee grondslagen. De opgetekende cijfers moeten de aanzet geven tot wetenschappelijk onderzoek over dakloosheid en de oorzaken hiervan om preventief te kunnen optreden en anderzijds moet aan de hand van deze informatie een efficiënte strategie worden uitgewerkt, zowel voor de noodopvang en het straatwerk als voor de inschakeling.
Het Winterbeheer, de oprichting van een comité voor crisisbeheer en de coördinatie van de actoren op straat zijn stuk voor stuk elementen die deel uitmaken van de coördinatie van de noodhulp en de inschakeling door Bruss’help. Daarnaast wordt het ook de koepelorganisatie van alle « Housing First » programma’s in het Brussels Gewest. Iedere andere coördinatie die nuttig wordt geacht, kan altijd aan het mandaat worden toegevoegd.

Met Bruss’help aan het hoofd is de coördinatie geglobaliseerd. « Bruss’help moet neutraal zijn maar toch permanent de vinger aan de pols houden van de gewestelijke beleidsmakers. Wij moeten toezicht houden op het globaal aspect van de sociale zorg en voorzieningen om bij te dragen aan de samenhang in de doorverwijzing, oplossingen te vinden door middelen samen te brengen en te kapitaliseren op de specifieke troeven van de verschillende operatoren. Iedereen die deel uitmaakt van de sector kan op elk moment bij Bruss’help terecht met vragen over de organisatie op het terrein, over de objectivering van behoeften, een grotere efficiëntie van het gezamenlijk optreden van de actoren enz. Uiteraard leggen wij rekening af bij de Minister van wie wij afhangen, wij volgen de grote lijnen van het beleid, maar we zijn er ook om informatie van de basis en vaststellingen op het terrein te laten doorstromen naar het beleid met het oog op een verbetering van de dienstverlening… het werkt in twee richtingen. En ten slotte moet Bruss’help ook de aanzet kunnen geven tot oplossingen op langere termijn om mensen uit hun zwerversbestaan te halen » aldus nog François Bertrand.

De tweede grondslag van Bruss’help : Onderzoek! Dit is al sinds 2008 het DNA van la Strada, uitgaand van de tweejaarlijkse telling van daklozen in het Brussels Gewest. Ook voor Bruss’help blijft dit een opdracht. De volgende telling vindt plaats in november 2020 en wordt grondig voorbereid. Vanaf de maand maart voert Bruss’help zes maanden lang overleg met alle leden van de sector die wensen mee te werken: « wij vinden het belangrijk om het onderzoek uit van de laboratoriumsetting weg te houden en daarom werken we zoals de voorbije tien jaar met maatschappelijke werkers! » licht François Bertrand toe.

Wie wenst deel te nemen aan de telling vindt hierover online zeer weldra praktische informatie HIER

En de Doorverwijzing is het derde luik dat Bruss’help op de agenda heeft staan. Hiervoor moet gewerkt worden aan oplossingen voor de doorverwijzing van daklozen wiens situatie de begeleiding bemoeilijkt. Net zoals Samusocial zich laat bijstaan door de onderneming « Accomplir Consulting » voor zijn organisatorische review doet ook Bruss’help een beroep op een extern bedrijf voor de definiëring van zijn « Opdrachten, Doelstellingen en Waarden ». Binnen dat proces moet de « Doorverwijzing » nog worden uitgebouwd.

« Bovenop de coördinatie- en de doorverwijzingsfunctie die stap voor stap verder worden uitgebouwd, heeft Bruss’help de roeping de onderzoekswerkzaamheden rond de daklozenproblematiek voort te zetten, vat François Bertrand samen. Op grond van het veldonderzoek kunnen bovendien operationele richtlijnen worden vastgelegd. We weten dat bij de diensten vaak de kop op het stuur ligt, maar je mag het belang van de meer « meta-gerichte » werkzaamheden niet onderschatten bij het verzamelen van gegevens omdat we daarbij kunnen ‘inzoomen’ op zeer specifieke problemen die de sector aanbrengt. Wij rekenen daarvoor op jullie allemaal! »