De Standaard, 04 februari : “Geen oplossing voor honderden thuisloze kinderen in Brussel”

08/02/2022

Ruim 250 thuisloze kinderen in Brussel slapen iedere nacht in opvangcentra van Samusocial. Die plekken zitten zo vol dat zelfs kwetsbare mensen worden geweigerd. Steeds meer kinderen slapen op straat.

Je kon er de afgelopen maanden niet naast kijken in Brussel. Overal in de hoofdstad liggen matrassen en stapels dekens. Gezinnen, vaak met kleine kinderen, slapen steeds vaker op straat. Het gaat in de meeste gevallen over Roemenen uit de Romagemeenschap, die naar België gekomen zijn om te bedelen. Ze komen en gaan, vooral tijdens de kerstperiode en in de zomer. Maar elk jaar zijn er meer kinderen op straat.

Rondvraag van De Standaard leert dat er vandaag honderden thuisloze kinderen zijn in Brussel. Samusocial, de grootste opvangorganisatie van Brussel, ziet de effecten daarvan in de praktijk. Vorige week sliepen op één nacht 452 personen, onder wie 259 kinderen, in de centra voor gezinnen. In december ging een nieuw centrum voor vijftig personen in gezinsverband open, maar ook dat zit ondertussen iedere nacht vol.

‘Ondanks ons beleid om geen mensen te weigeren die als de meest kwetsbaren worden beschouwd (vrouwen, gezinnen, …) moeten we regelmatig vragen tot opvang van gezinnen weigeren door een gebrek aan capaciteit’, zegt woordvoerder Marie-Anne Robberecht van Samusocial.

De tol van de covidmaatregelen speelt mee, zegt Robberecht. ‘Er zijn steeds meer vrouwen die het slachtoffer zijn van huiselijk geweld, en gezinnen die door de covidcrisis in een precaire situatie terechtkomen.’

Gespecialiseerde Roma-dienst

Roma maken een ‘belangrijk deel’ uit in de centra bevestigt Samusocial, dat geen exacte cijfers deelt over de etniciteit van de gezinnen. Een ander deel van de Romagezinnen op straat doet bovendien nooit een beroep op Samusocial, omdat ze liever in grote groep samenblijven.

Het middenveld trekt aan de alarmbel. ‘De rechten van deze kinderen zijn in gevaar, deze kinderen dreigen hun toekomst te verliezen nog voor ze aan het leven begonnen zijn’, zegt Koen Geurts van integratiecentrum Foyer. Hij kent de Romagemeenschap goed. ‘De stad treedt onvoldoende op om de kinderen te helpen. Deze mensen zijn niet dom. Ze weten dat hun aanwezigheid in de praktijk gedoogd wordt.’

‘De aanwezigheid van de Roma in de binnenstad is een complex gegeven’, reageert burgemeester Philippe Close (PS). ‘Kinderen horen thuis op de schoolbanken en niet op straat. Maar dit zijn groepen die vaak maar enkele weken blijven, die geen interesse hebben om hier een leven op te bouwen. Vooral rond de voetgangerszone en in de winkelstraten brengen de gezinnen heel wat overlast mee.’

Close roept de bevoegde diensten op om snel actie te ondernemen. ‘Ik vraag dat het parket optreedt om de rechten van deze kinderen te laten gelden en hen van straat te halen. We hebben een gespecialiseerde dienst bij de stad en we blijven hen sociaal opvolgen.’

Experts wijzen op het belang van een gewestelijke aanpak. Zo zijn de krakers die onlangs van de Stillemanssite in Koekelberg en Asse werden verdreven, meteen ‘verhuisd’ naar een sloppenwijk aan de VRT-toren in Schaarbeek. Alain Maron (Ecolo) minister voor Sociale Integratie in de Brusselse gewestelijke regering, was ondanks verscheidende pogingen niet bereikbaar voor commentaar.

‘Het begon met één gezin’

De problematiek is niet nieuw. Bedelen is verboden voor kinderen, maar niet voor volwassenen – ook niet als er kinderen bij zijn. Sommige steden zoals Mechelen proberen de problematiek aan te pakken met GAS-boetes. Voormalig minister van Justitie Koen Geens (CD&V) liet in 2019 weten dat extra wetgeving niet nodig is. Maar volgens Koen Geurts neemt het aantal Romagezinnen op straat toe sinds 2014. In Brussel hebben politie, OCMW en de stad dan wel speciale Roma-diensten. Maar een masterplan om de kinderen van de straat te halen bestaat niet.

‘Laat ons eerlijk zijn, men kan wel optreden. Als een Belgische moeder met haar witte kind zou bedelen, zouden de preventiediensten snel ter plaatse zijn’, zegt Biser Alekov, bemiddelaar bij de Brusselse preventiedienst Bravvo en zelf Roma.

‘Maar dat gebeurt niet. Het begon met één gezin. Die deden het goed en bouwden een huis in hun dorp. Dan kwam er nog een gezin. Dan vijf. En zo ging de sneeuwbal aan het rollen. Dat zal niet stoppen. Deze mensen zien bedelen als een job, maar bedelen mag geen keuze zijn. De kinderen moeten van straat gehaald en beschermd worden.’

Text : Kasper Goethals
Fotos : Kristof Vadino