Fabienne de Leval, Operationele Directrice van Samusocial: « Je moet kunnen luisteren naar de partners en hen mobiliseren, de vele hulpmiddelen in Brussel gebruiken voor dakloze personen»

12/04/2022

Ze heet Fabienne en is 49 jaar. Beroepshalve is deze expert in humanitaire hulp, met een diploma psychologie, al iets meer dan een jaar onze operationeel directrice. Ze geeft ons ronduit haar visie van Samusocial en de uitdagingen die op onze organisatie wegen, ze komt terug op Covid en heeft het over de toekomst…

 Waarom heb je voor Samusocial gekozen ?

‘Drie jaar geleden heb ik Artsen Zonder Grenzen (AZG) verlaten, ik had zin in iets anders en heb geprobeerd mijn weg te vinden … Samusocial trok me het meest aan… en nu ben ik hier! Dakloosheid en asielaanvragers, de aanpak op het terrein, dat spreekt me aan. Op de zetel in Brussel bij AZG voelde ik me uiteindelijk nogal veraf, hier is de meerwaarde van Samusocial dat je heel dicht bij de begunstigden staat, je ontmoet hen alle dagen op straat, dat brengt me ertoe beter te willen doen en hen een kwalitatief onthaal te bieden zodat ze hun eigen weg kunnen vinden.‘

 Welke kijk heb je op onze organisatie? Aan het hoofd staan van de afdeling ‘Operations’, wat betekent dat?

‘Ik zie enorm veel dynamisme, motivatie en betrokkenheid in de organisatie, met veel vaardigheden, knowhow en de juiste ingesteldheid. Ons publiek is niet altijd ‘gemakkelijk’ en toch voel je alle empathie die de medewerkers hebben voor deze doelgroep, dat is heel waardevol.
Ops betekent veel werkzaamheden, veel veranderingen, je moet het juiste tempo vinden, een zeker ritme houden en de teams beheren…’

Wat heeft Covid veranderd bij Samusocial? 

‘De Covid-crisis is duidelijk heel zwaar voor de teams, maar ze heeft ons ook al in staat gesteld om een kwalitatieve sprong te maken op het gebied van behandeling. De filosofie van 12/24, waarbij de ondergebrachte mensen om 08u ‘s morgens weer op straat staan en ‘s avonds terugkomen is nu voorbij. Covid heeft hen in staat gesteld te landen, uit te rusten, er weer bovenop te komen en zich beter te kunnen richten, zich te kunnen positioneren met betrekking tot een individueel herintegratieplan… Het heeft onze filosofie en aanpak veranderd met betrekking tot onze ondergebrachte mensen en de behandeling die we hen kunnen bieden. We hopen ook na de crisis op deze kwalitatieve weg te kunnen blijven.’

 Covid heeft ons ook in staat gesteld om een specifieke opvang voor vrouwen op touw te zetten. Kunnen we die blijven garanderen?

‘Dat is een enorme verandering geweest. Voor de vrouwen is het van primordiaal belang dat ze zich veilig voelen, onder elkaar en hun vrouwelijkheid terugvinden… Je moet proberen dat te behouden maar jammer genoeg moet je altijd keuzes maken… als je plaatsen moet sluiten, vraag je je af wie er uiteindelijk op straat zal staan. Het is heel moeilijk en daarom moeten we steun- en kwetsbaarheidscriteria invoeren om te bepalen met welke mensen we het meest zullen kunnen werken aan oplossingen om van de straat te geraken of de meest kwetsbare personen.
Bovendien volstaat het niet te zeggen dat je de vrouwen opvangt en dat ze onder elkaar zijn. Je moet verder gaan, nadenken over een strategie en behandeling die specifiek zijn voor vrouwen. Je moet je bijvoorbeeld afvragen of een terugkeer naar het gezin of naar huis noodzakelijkerwijze de beste oplossing is voor iemand… Je moet deze genderaanpak ontwikkelen, de reflex hebben je te laten ondersteunen door experten van het netwerk – die we niet zijn – om de beste reflexen te ontwikkelen en aandacht te hebben voor bepaalde signalen.‘

 Precies, een van onze waarden is ‘samenwerking’, welke is de huidige positie van Samusocial in de relatie met andere spelers van de sector daklozenhulp?

‘Samusocial is een grote organisatie in Brussel, met momenteel meer dan 350 werknemers in het jaar en bijna 450 in de winter. Het heeft veel verworvenheden op het gebied van verblijfplaatsen, subsidies, en het heeft ongetwijfeld de neiging om het alleen te willen doen in het begin.  De groei van Samusocial is ergens een kracht, maar je moet je niet, omdat je een overwegende plaats hebt binnen de sector, afzonderen.
Samusocial wil zich tegenwoordig meer aansluiten bij het netwerk en dat is lovenswaardig. Je moet kunnen luisteren naar de partners en hen mobiliseren, de vele hulpmiddelen in Brussel gebruiken voor daklozen met al hun moeilijkheden, zij het verslavingen, geestelijke gezondheidsproblemen, problemen van partner- of ander geweld, ik denk dat je alle expertise die ons omringt moet gebruiken! We hebben een enorme werkkracht die we moeten benutten voor nog meer efficiëntie en professionalisme, dankzij het netwerk. Zo moeten we ook, naast Fedasil, onze samenwerking met het hele asiel- en migratienetwerk nog meer ontwikkelen.‘

Hoe zie je Samusocial over 10 jaar? Zullen we nog steeds werken voor daklozen ET en asielaanvragers? Welke grootste vooruitgang zal geboekt worden bij de behandeling van de begunstigden en de kwaliteit van de opvang die hen wordt geboden?  

‘Onlangs heeft de Raad van Beheer bevestigd een project ‘asielaanvragers’ te willen houden en ik denk dat dit echt zinvol is. 10% van onze gehuisveste mensen gaat over van het gedeelte dakloze naar het gedeelte Fedasil of keert vrijwillig terug naar hun land, wat betekent dat onze doelgroepen onderling gelinkt zijn, dat ze van het gedeelte Fedasil naar het gedeelte daklozen kunnen gaan en omgekeerd (als de zaak van de asielaanvrager geseponeerd wordt, komt hij weer op straat terecht).

Op het gebied van kwalitatieve zorg, hoop ik op blijvende verbetering, dat we de 24u/24 kunnen behouden, de psychologische en genderaanpak ontwikkelen, ons netwerk uitbreiden, dat onze medewerkers steeds meer vaardigheden hebben om nog meer in staat te zijn initiatieven te nemen. We hebben een enorme basis van vaardigheden, die we moeten versterken, we moeten de kaders formaliseren, bepaalde dingen professionaliseren die soms op een intuïtieve manier zijn gebeurd, met goede bedoelingen en welwillendheid weliswaar, maar het is niet voldoende… Kortom, alleen maar beter voor Samusocial!’