“Het kraakpand Paleis en het tentenkamp aan het Klein Kasteeltje zijn slechts het zichtbare deel van een veel groter fenomeen,” Clément Redondo, coördinator van het mobiele Cover-team

28/02/2023

De afgelopen weken is het Cover team regelmatig in het nieuws gekomen. Dit is het team dat elke dag het zogenaamde “Rechtenpaleis”, het immense kraakpand binnenging om te proberen de vele honderden mensen, voornamelijk asielzoekers, te helpen die er in moeilijke omstandigheden verbleven.

De interventiegroep Cover bestaat sinds juli 2022, toen het Lama-project en Samusocial de handen in elkaar sloegen om deze vernieuwende aanpak op te zetten. Het letterwoord staat voor Coördinatie, Gezondheidsbewaking en Risicobeperking (“Coordination – Veille sanitaire – Réduction des risques”). Cover heeft als doel gezondheidsrisico’s bij het daklozenpubliek in het Brussels Gewest te voorkomen en steun te bieden aan mensen die gebouwen kraken om niet op straat te moeten leven.

“Het kraakpand Paleis is slechts het zichtbare deel van een veel groter fenomeen. Op enkele maanden tijd zijn we ingesprongen bij dertien noodbezettingen van gebouwen, waarin in totaal 1.500 tot 2.000 mensen verblijven. En dan heb ik het nog niet eens over de vele kleine kraakpanden verspreid in de stad” aldus Clément Redondo, coördinator van Cover.

De werking van Cover omvat preventie van epidemische risico’s (van schurft, difterie, covid-19, tuberculose, bedwantsen enz.) en risicobeperking via gezondheidstoezicht in de ruimten waar de daklozen verblijven.  “Risicobeperking is een strategie die meerdere maatregelen kan omvatten om de risico’s voor de bewoners, het gebouw en de omgeving tot een minimum te beperken. Als het pand bijvoorbeeld bezet wordt door druggebruikers kan de strategie erin bestaan om gezondheidsadvies te verstrekken en hen zuiver materiaal ter beschikking te stellen om te gebruiken. In een kraakpand met meerdere gemeenschappen kunnen sanitaire voorzieningen worden voorgesteld of maatregelen om gevaren in verband met de veiligheid of hygiëne te voorkomen of mensen met specifieke zwakten op te sporen en ze verder te helpen naar hulpverlening.” Eric Husson, directeur van het Lama-project.

 Cover begeleidt mensen in hun eigen taal van hun verblijfplaats naar psycho-medisch-sociale opvang. “Naast de gezondheidsmonitoring, screening, vaccinaties, behandeling en risicobeperking begeleiden we mensen individueel voor problemen die te maken hebben met de toegang tot sociale rechten, gezondheidszorg en psychologische ondersteuning“, verduidelijkt Rémi Dekoninck, medecoördinator van het project.

Negentig procent van de mensen die door ons team worden begeleid, heeft te maken met verslavings- en psychische problemen.

Sébastien Roy, Algemeen Directeur van Samusocial: “Het Cover-team werkt met mensen in zeer uiteenlopende situaties en met zeer uiteenlopende noden, langdurig daklozen, asielzoekers, mensen zonder papieren, sommigen met verslavingsproblemen en meestal in precaire hygiënische omstandigheden. De problemen zijn met elkaar verweven en juist op dit punt is de samenwerking tussen het Lama-project en Samusocial van groot belang. Deze activiteit is meer dan noodzakelijk. Ook al kan ze in de verste verte niet alle noden lenigen, toch zou ze om goed te zijn verder uitgebouwd moeten worden, want daklozen zijn niet enkel de mensen die je in de openbare ruimte ziet. De uitdaging is gigantisch als je ziet dat er steeds meer gebouwen worden gekraakt, vaak in hygiënische omstandigheden die een onmiddellijk gezondheidsrisico vormen voor de mensen die er verblijven.”

 Dat is meteen ook een van de uitdagingen van de werking van Cover: de groeiende realiteit van precaire woonvormen documenteren en zichtbaar maken zodat het beleid en de hulpverlening deze in hun programma’s en werking meenemen, vooral dan door een mobiel aanbod te ontwikkelen. De rapportering van waarnemingen op het terrein en de doorstroming van informatie naar de verschillende sociale en gezondheidsactoren gebeurt met name binnen het gezondheidsoverleg bij Bruss’Help, waaraan ook vertegenwoordigers van de GGC deelnemen.

Acht maanden Cover-activiteit in cijfers:

• Interventies in 13 kraakpanden waar in totaal 1500 tot 2000 mensen wonen.
• Meer dan 100 personen krijgen individuele psycho-medisch-sociale begeleiding.
• 9 kraakpanden hebben af te rekenen met schurft en bedwantsen.
• Vaccinatie tegen Covid-19 voor 68 personen die in erkende opvangcentra verblijven.
• Behandeling tegen schurft voor 70 niet-begeleide minderjarige vreemdelingen (NBM).
• Een wekelijkse permanentie voor NBM bij de vzw Macadam waar PMS-ondersteuning wordt geboden aan jongeren die op straat of in kraakpanden leven.
• Screening van 87 personen in het Ibis-hotel in Ruisbroek na de ontruiming van het kraakpand in de Paleizenstraat.