Step Forward: 28 jongeren ondergebracht in appartementen met begeleiding van onze teams

27/11/2019

Sinds 2015 werkt « Step Forward », het Housing’s First programma van Samusocial, samen met het OCMW van Brussel. Er bestaan er andere programma’s van deze soort in Brussel, maar het project van Samusocial richt zich exclusief op een publiek van jongeren van 18 tot 25 jaar met verslavingen en psychische problemen. De bedoeling: werken aan de herintegratie van dakloze jongeren door onmiddellijk voor een woning te zorgen. Daarbij bestaat de uitdaging er niet enkel in een plek te vinden om te wonen, maar staat vooral de opvolging van hun installatie en de manier waarop ze zich de nieuwe ruimte eigen maken voorop, samen met de wijze waarop ze opnieuw aansluiting vinden bij de maatschappij. Pierre, onze stagiair bij de communicatie-cel, volgde een dag lang de teams van Step Forward.

Dinsdagochtend: in de kantoren van de Step Forward ontmoet ik Emilie, de psychologe van het project. Zij stelt me voor om haar te vergezellen bij haar wekelijks bezoek aan Lena, 24 jaar oud. Lena was vroeger dakloos. Tegenwoordig heeft ze een eigen woning, dankzij de steun van de « Step ». Emilie legt me uit hoe het project werkt: « in elke fase van het reïntegratieproces is er begeleiding. Deze omvat verschillende acties: de mensen worden geholpen met hun verhuizing, maar er is ook regelmatige follow-up. »
Eenmaal aangekomen bij Lena begrijp ik snel hoever de actie reikt. Ze wacht op ons in de woonkamer. Haar moeder, die vandaag op bezoek is, begroet ons. Op de tafel: doe-het-zelf materiaal. De vloer en de divan zijn met glitter bezaaid: moeder en dochter vertellen ons lachend hun glittergevecht. Als we later het appartement verlaten, blinken we van top tot teen.

Emilie heeft iets meegebracht voor Lena: een handgeschreven brief. Nieuws van haar zoon. Als ze de envelop opent wordt ze overmand door emotie. Emilie leest mee. Samen vernemen we dat haar zoon vrienden heeft gemaakt op school en dat hij net terug is van vakantie in Kaapverdië. Lena is opgelucht, het was lang geleden dat ze nog nieuws had gekregen. Ze rolt een sigaret en zegt met een grote glimlach: « Kom, we gaan naar de keuken, in de woonkamer wordt niet gerookt. Het is een beetje netter dan vorige keer! » Emilie glimlacht: « Of toch niet! »
Lena steekt haar sigaret aan en legt uit dat ze van plan is met een grote opruiming te beginnen, en enkele meubelen weg te doen. Emilie stelt voor te helpen. Ze spreken de volgende week af. Lena toont me een foto van haar kinderen. Deze week is ze van plan om met ze naar de kapper te gaan. Dat was al lang voorzien. Maar Lena is boos: een opvoeder heeft het haar van het meisje laten knippen drie dagen voor de afspraak. Het is nu blijkbaar veel te kort. « Stel je voor, ze had het haar tot op haar rug! En kijk nu, ze heeft een jongenskapsel, het bevalt haar helemaal niet! »

In de woonkamer gaan we door de agenda van Lena : binnen 10 dagen moet ze haar tanden laten opereren, deze week heeft ze een afspraak bij het opticien en moet ook haar Internet laten repareren. Een drukke week ! Aan het begin van volgende schooljaar zou ze moeten beginnen werken. Geleidelijk
sensibiliseert de Step-Forward team haar over de stappen die ze moet ondernemen en over de realiteit van een professionele rythme. Zodra het internetprobleem opgelost iswordt het tijd voor ons om Lena te verlaten.

Terug op kantoor maken we ons klaar voor een verhuis. Verandering van team, ik sluit me aan bij Sofiane en Damien om Yasmina te begeleiden naar haar nieuwe appartement : zij heeft hulp nodig om zich te installeren. Kleine omweg naar het centrum Poincaré van Samusocial, waar haar spullen op haar wachten. « Wat is het belangrijkste voor jou ? » vraagt Sofiane. « De TV », antwoordt ze. Later zal Sofiane me uitleggen : « Voor sommige is het beheren van een televisie synoniem voor luxe. Maar voor de jongeren die we helpen is het meer dan belangrijk. Het neemt ruimte in beslag, het maakt het appartement levend en stelt hen gerust. Leven op straat betekend permanent geluid. Vind jezelf zonder geluid in een ruimte kan voor sommigen een heel moeilijke ervaring zijn. »

De wagen is volgeladen: op naar het Noordstation. Enkele minuten later staan we onderaan het gebouw maar de toegangsbadge werkt niet. Sofiane contacteert het kantoor van Step Forward om een oplossing te vinden. “Het is een technisch detail dat niet zal verhinderen dat ze het appartement betrekt, maar toch heeft het een impact op de stress die bij Yasmina aanwezig is. We proberen haar uit te leggen wat « alleen wonen » inhoudt, en dat is op zich al heel complex. Als we met dit soort situaties worden geconfronteerd, maakt dat alles alleen maar ingewikkelder”. Yasmina wachta al sinds begin deze maand op haar appartement. Ze overnacht al verscheidene dagen bij een vriendin.

Een buurman komt uiteindelijk de deur openen. De lift in de hal is gelukkig groot genoeg voor alle meubelen. De studio is vrij ruim: een kleine badkamer en een keukentje, maar de woonkamer is helder met een mooi uitzicht op de wijk. Als we door het appartement lopen, stellen we vast dat de elektriciteit nog niet opnieuw is aangesloten. Dat is geen goed nieuws: Yasmina kan het appartement niet betrekken zolang niet aan de essentiële woonvoorwaarden is voldaan.
In de lege bestelwagen keren we terug naar het kantoor van Step Forward. Yasmina zal vandaag niet kunnen intrekken maar het team gaat er alles aan doen om een oplossing te vinden voor het probleem. De eigenaar van het appartement is al gecontacteerd. De toezichthouder van het gebouw ook… Alles komt in orde en Yasmina hoeft zich niet eenzaam te voelen.

Een paar dagen later ontmoet ik Yasmina in de buurt van de kantoren van Samusocial. Ze verteld over haar installatie in het appartement : « er ontbreekt nog een beetje decoratie, de inrichting is nog niet helemaal af, maar nu kan ik rustig thuis slapen. » Op dit moment denkt ze aan haar profesionnele toekomst. « Ik aarzel tussen een opleiding als schoonheidsspecialiste, kok of het volgen van Fransse lessen. Ik kan niet wachten om een dagelijkse activiteit te hebben »

In totaal zijn momenteel 28 jongeren gehuisvest in individuele appartementen met de steun
van Step Forward. Met een gemiddeld wekelijks bezoek zorgt de team voor de jongeren die
hebben ingestemd met deelname aan dit programma. Ik had dus laterYasmina per toeval
ontmoet, maar de teams van de Step Forward blijven haar opvolgen, gedurende haar
herintegratieproces.