Step Forward : een woning, een nieuwe start!

13/03/2019

Weinigen weten dat Samusocial ook een Housing First-programma heeft, de « Step Forward ». Doelstelling ? Werken aan de herintegratie van dakloze jongeren tussen 18 en 25 jaar die lijden aan psychische stoornissen en/of verslavingen, door de onmiddelijke reïntegratie van een appartement.
Alexandre, stagiaire bij de communicatie-dienst, was een dag samen met de medewerkers van de Step Forward.

Jong zijn impliceert een zeker vertrouwen in de toekomst. Helaas bevinden zich jonge volwassenen al op een jonge leeftijd in precaire situaties. Of hun kwetsbaarheid nu komt van afwezige ouders, verslavingen of onbehandelde mentale problemen : sommige vinden zich vroeg op straat.

Het Step-Forward programma richt zich aan deze jongeren. Geboren in 2015, het is opgericht en beheerd door Samusocial en het OCMW Brussel. Het is gebaseerd op de « Housing First » principe  : door een woning te hebben win je aan stabiliteit en kan je pas aan de slag gaan met je andere problemen.

De 2 opvoeders, de psycholoog, de sociaal assistent van het OCMW et de verantwoordelijke van het programma « Step Forward » hebben hun bureaus in het centrum « Vestje ». Aude coordineerd het project sinds 3 jaar. Step Forward richt zich op een specifiek publiek : om in aanmerking te komen voor het programma moet je tussen 18 en 25 jaar oud zijn, lijden aan verslavingsproblemen en/of psychische stoornissen.

Het vinden van een nieuwe woning is het eerste doel. Het wordt bereikt met de hulp van 3 partners : het OCMW Brussel, verschillende sociale makelaarskantoren, en privé-eigenaars. Eenmaal geïnstalleerd beschikken de jonge volwassenen onder verschillende hulpmiddelen om beter te gaan, zowel op sociaal, fysiek als op psychologische vlak.

Twee opvoeders begeleiden de jongeren in hun dagelijkse leven : ze zorgen er eerst voor dat de persoon goed in zijn nieuwe omgeving past en erin slaagt deze te onderhouden. Ze zorgen er ook voor dat de jongeren contact houden met de buitenwereld. Medische en administratieve procedures worden ook begeleid door de opvoeders.

Emilie, de psycholoog, is ook verantwoordelijk voor regelmatige huisbezoeken. Een externe psychiater dient als referent en houdt zich bezig met voorschriften.
Een sociaal assistent helpt de jongeren bij het verkrijgen van verhuisvergoedingen, financiële steun of installatiebonussen. En net zo belangrijk, ze leert hen hoe ze een budget moeten beheren.

Aude legt uit dat veel hygiënische basisgedragen niet altijd worden overgenomen door de jongeren. Het kan zijn dat ze al een tijd geen appartement meer hadden of dat deze regels niet van toepassing waren toen ze bij hun ouders woonden. Een adaptatie-tijd is dus nodig.

Daarom krijgt elke jongere twee keer per maand een bezoek van een lid van het Step Forward-team : een sociale en psychologische « check-up » om te zien hoe het gaat, of er nieuwwe problemen zijn opgekomen en of er hulp nodig is.
Aude moet trouwens vandaag Laura bezoeken. Laura is 22 jaar oud en lijkt nogal blij om Aude te zien. Het eerste dat opvalt is de kwaliteit van het appartement van Laura. Ze is daar gelukkig, zegd zij. Samen met Aude bekijken ze de verschillende sociale en medische afspraken waar ze heen moet. Even babbelen en het bezoek komt al tot een einde.

Een paar dagen later gaat Emilie, de psycholoog, op bezoek bij Jana, een andere jongere die door Step-Forward wordt opgevolgd. We gaan naar Troon, waar de jonge vrouw op de bovenste verdieping van een hoog gebouw woont. Het appartement is klein maar gezellig. Jana lijkt wakker te worden na een dutje. Haar voet is bedekt met verband, ze is net geopereerd en kan niet echt bewegen.

De jonge vrouw voegde zich in het project in het jaar van zijn oprichting. Maar de eerste maanden waren niet overtuigend. Voor sommige jongeren is het niet altijd gemakkelijk om te accepteren dat ze barrieres zullen vinden en met een nieuwe levensstijl gaan beginnen. Jana geeft toe dat ze verdwaalt is geraakt door drugs, en dat ze als gevolg het project verliet. Zo verdween ze anderhalf jaar voordat ze op een avond in oktober in een noodopvangcentrum van Samusocial terechtkwam. Zo kon ze toen opnieuw contact opnemen met het Step Forward-team. Ze besloot om het nog eens te proberen.

Jana verteld dat deze keuze vrij snel werd gemaakt. Ze vergeleek haar leven in de eerste acht maanden met het volgende jaar en besloot dat het spel de moeite waard was. Haar gezondheid verbeterde, maar niet alleen : « Als ik merk op het einde van de maand dat ik te veel heb uitgegeven, dan praat ik met het team en zij helpen me. We bespreken het samen en ik leer hoe ik mijn budget beter kan beheren. »

Jana voelt zich niet gestikt door de Step Forward. Het team geeft haar de hulp die ze nodig heeft terwijl ze ook het leren van zefstandigheid benadrukken. Ze zijn ook neutrale gesprekpartners : « Ik kan hen alles vertellen zonder enige oordelen. Niets is taboe. Wanneer je met een vriend praat krijg je de indruk dat hun perceptie van jou zou kunnen veranderen. Terwijl ik met het team van Step-Forward ben kan ik loslaten wat ik in mijn hart heb en dingen realiseren die verkeerd zijn met mijn leven, gewoon door te praten. Zelsfs als ik het niet eens ben met wat mij wordt verteld, luister ik, en soms verander ik mijn denken ! »

Aan het einde van het bezoek nemen  Emilie en Jana een beetje tijd om meer gevoelige en privé-onderwerpen te bespreken. Aude en Laura, Emilie en Jana, maar ook de rest van het Step Forward-team en de jongeren hebben een vertrouwensrelatie opgebouwd waarin alles gezegd kan worden. Voor velen is deze relatie net zo belangrijk als de materiële bijdrage van Step Forward.

Begin 2018 waren 22 jongeren in een appartement. Eind 2018 waren ze 31. Laten we hopen dat het programma zal blijven groeien en dat meer jonge mensen in precaire situaties toegang zullen hebben tot deze integratiedienst.