“Soms is er gewoon niks te zeggen”

10/03/2025

Magali Pratte is operationeel adjunct-directrice van Samusocial. De mobiele teams zijn een van de missies waarvoor ze verantwoordelijk is. Ze ging onlangs mee met een maraude. Na die onderdompeling deelt ze haar gevoelens met ons.  

Ik kom voorzichtig tevoorschijn na een nacht ondergedompeld te zijn in een andere dimensie, midden in het labyrint van de straten van de hoofdstad. Donker en vochtig. Ik kreeg het zwaar te verduren, samen met Edmond, Vincent, Adnan en Nadia. We hebben ondanks alles ook veel gelachen. Misschien als troost. Gelach en een paar anekdotes, afgewisseld met stiltes om de beelden en situaties te laten bezinken. Ik wil de stiltes niet vullen, want soms is er gewoon niks te zeggen.

We kruisten het pad met A., M. en vele anderen wiens naam niet meer weet. Maar als er iets is wat we zouden moeten doen, dan is het hen onthouden. Allemaal in hun eigenheid. Hun gezichten, hun verhalen, hun namen. A. heeft ons gebeld omdat ze, samen met haar hond Nala, de nacht op straat moet doorbrengen. Op mijn retorische vraag, “Alles goed met je?“, antwoordt ze ironisch: “Je stelt grappige vragen“. Ik voel me een beetje dom en machteloos naast haar. Ze laat vanavond haar woede en ongeloof op ons los. Hoewel ze alles heeft wat ze nodig heeft – papieren en geld – kan ze geen onderdak vinden. Vincent en Edmond luisterden aandachtig, gewoon en zonder een spier te vertrekken, hoewel ze zichzelf vaak herhaalt. Geen oordelen of valse beloften. Ze krijgt gehoor, maar dat volstaat niet om haar tranen van woede weg te vegen. We laten A. en haar trouwe reisgenoot achter, uitgerust met een deken, een fles water en een blikje tonijn. Ze zullen een plekje innemen op de trappen van een huis iets verderop, om de nacht door te brengen. Wetende dat morgen weer een nieuwe dag aanbreekt. Een dag die voor sommigen helaas te veel zal lijken op de vorige dagen.

Later maken we een lus rond de luchthaven van Zaventem, waar de afgelopen dagen een groot korps politieagenten daklozen dwingt om tussen middernacht en 3 uur ‘s nachts de gebouwen te verlaten. Buiten! Net als trein- en metrostations bieden de hallen van de luchthaven een beetje warmte en ontspanning. Er zijn ook veel contrasten tussen het komen en gaan van de vele reizigers en degenen die geen andere keuze hebben dan te blijven. Schuilen terwijl anderen ontsnappen. Zich verwarmen terwijl anderen een frisse neus halen. Zich veilig voelen wanneer anderen uit hun comfortzone willen stappen.

Rond 4 uur ging ik naar huis, een beetje beschaamd om terug te zijn in mijn knusse nestje na een nacht als geen ander. Voor mij toch. Omdat Edmond, Vincent, Adnan en Nadia morgen terugkeren naar de frontlinie. Zoals elke avond. A., M. en de anderen zullen er dan waarschijnlijk ook zijn. Meer dan waarschijnlijk. Ik viel in slaap met een andere blik op de nacht. Op de straat. En zijn bewoners. Over deze helden die werken in de schaduw, en bescheiden en discreet luisteren naar de unieke verhalen van elke persoon die ze ontmoeten en de wonden van de wereld helen. Met een blikje tonijn of een koffie, zonder melk. Met veel suiker. Dat is al iets.

Ik had graag positieve verhalen geschreven, een soort ‘succesverhalen’. Helaas staat vannacht vooral het kwaad van de wereld van tegenwoordig me voor ogen. Uitsluiting. Vergetelheid. Ontsporing. Impasse. En het kwaad is echter normaal geworden: de wereld lijkt dit deel verwoeste levens te accepteren. Die X procent gebroken armen zouden onvermijdelijk deel uitmaken van de risico’s die we nemen en de prijs die we betalen. En toch blijf ik dromen van een ander soort verhaal, een verhaal dat berusting afwijst, verontwaardigd is en de spelregels durft te veranderen. Om daarin te geloven laat ik de woorden van Marielle Macé in me weerklinken. Ze nodigen ons uit om ‘hutten te bouwen die het geweld dat mensen is aangedaan niet kunnen helen of herstellen, maar die het geweld aanwijzen, aanklagen en erop reageren door in zeer materiële termen een andere wereld te eisen’.

Bedankt aan het team voor deze onderdompeling! En sorry voor de slechte grappen, het gestuntel en de duizend-en-één vragen … Zorg goed voor jezelf, zoals je voor de wereld zorgt.