Wereldgezondheidsdag: de medische begeleiding van daklozen, een uitdaging op de maat van Samusocial.

07/04/2022

Het leven op straat is zeer schadelijk voor de gezondheid en ligt aan de basis van tal van ziekten die snel kunnen verslechteren wanneer ze niet adequaat worden behandeld. De meerderheid van de mensen die worden opgevangen door Samusocial hebben overduidelijk behoefte aan zorgen. Ter gelegenheid van de Wereldgezondheidsdag komen we terug op de medische begeleiding die wordt gegeven in onze centra.

Wanneer een dakloze over de drempel van een van onze centra stapt, volgt een eerste gesprek met onze sociale teams die bepalen of er medische verzorging nodig is en de persoon eventueel doorverwijzen naar de teams verpleegkundigen. Alle centra van Samusocial hebben een medische permanentiedienst waar verpleegkundigen de basiszorgen verstrekken (verbinden van wonden, controle van de bloeddruk, saturatie) maar die ook indien nodig contact kunnen opnemen met artsen en ziekenhuizen. Mensen die constante verzorging nodig hebben kunnen worden doorverwezen naar onze centra voor kwetsbare personen die een medische afdeling hebben.

De verpleegteams beoordelen de medische situatie van de persoon in het algemeen: na het opnemen van de gezondheidswaarden gaan ze na of er een medisch netwerk bestaat rond de patiënt en welke zorg dit geeft, ongeacht de antecedenten, ongeacht de actuele ziekten. Wordt hij/zij gevolgd door een behandelende geneesheer? Door een medisch huis? Worden hun rechten nageleefd?  Het is namelijk een van de doelstellingen van Samusocial om de mensen onafhankelijk te maken zodat ze zelf kunnen instaan voor hun traject, om hen zo ook beter te kunnen oriënteren. Dit begint vaak met het toepassen van de rechten van de patiënt, wat sterk kan verschillen afhankelijk van de administratieve situatie van de al dan niet geregulariseerde betrokkene. Samusocial kan helpen bij de toegang tot een medische dekking, meer bepaald via het activeren van de relaties met de OCMW’s die een medische kaart afleveren of de link vormen met een ziekenfonds, zodat de betrokkene een behandelende geneesheer krijgt of de mogelijkheid tot hospitalisatie. Daarna is het mogelijk om een netwerk te creëren rond de persoon in kwestie: medisch huis, apotheker, psychiater, psycholoog enz.
In samenwerking met de NGO Dokters van de Wereld kunnen niet-geregulariseerde daklozen een attest voor dringende medisch hulp krijgen op basis van een huisvestingattest afgeleverd door Samusocial.

Maar ondanks de vaak slechte gezondheidstoestand, chronische ziekten of zelfs comorbiditeit, is de toegang tot gezondheidszorgen niet noodzakelijk een prioriteit voor de daklozen. “Dit is een immens probleem voor ons medisch personeel”, aldus Laurie, verpleegkundige-coördinator van de sociale urgentie: “Wij willen er eerst en vooral voor zorgen dat onze patiënten hun gezondheidstraject zelf in handen nemen. Maar dat is helemaal niet hun prioriteit, zij zijn vooral bezig met waar ze diezelfde avond gaan slapen. Soms gebeurt het ook dat zorgen geweigerd worden: mensen die weigeren om hun wonden te laten verzorgen, of mensen die weigeren naar het ziekenhuis te gaan of naar de psychiatrie.
Op een dag had ik een opgevangen alcoholverslaafde voorgesteld een ontwenningskuur te doen, hij weigerde met de eenvoudige woorden: ‘met alcohol kan ik de wereld aan, krijg ik moed, kan ik het aan dat mensen geen goedendag zeggen, me niet aankijken’.
Ik blijf onder de indruk van de algemene kracht die onze patiënten hebben ondanks hun levenstraject, en ik heb bewondering voor het blijvende engagement van onze teams.”