Van transit tot onthaal : parcours van een asielzoeker

08/09/2017

Na een vaak moeilijk en soms zelfs extreem heftig traject dat deze mensen vanuit hun thuisland afleggen om hier te geraken, betekent hun aankomst in België daarom niet dat de storm gaat liggen. Want dan moeten ze vol aan de bak voor de administratieve procedure, en die kan lang duren, zeer lang … en ze verschilt bovendien van situatie tot situatie. We overlopen de twee meest waarschijnlijke scenario’s die u van de Dienst Vreemdelingenzaken naar het Toussaintcentrum brengen, met een tussenstop bij Fedasil en misschien wel in het transitcentrum van Samusocial in Neder-over-Heembeek…  Opgelet, in deze beide scenario’s speelt uw herkomst of gezinssamenstelling geen rol.

Beeld u gewoon deze beide verhalen in met uzelf in de hoofdrol ;

Eerste scenario : U komt uit Irak als gezin van 4 personen.

U meldt zich aan bij de Dienst Vreemdelingenzaken met een rechtstreekse voorinschrijving : u krijgt een nummer « Openbare Veiligheid ». De asielprocedure wordt u niet uitgelegd. Diezelfde dag nog wordt u doorverwezen naar de Dispatching van Fedasil, die een medische screening uitvoert. Bedoeling : nagaan of u niet lijdt aan een infectieziekte, tuberculose bijvoorbeeld. Nadien wordt u naar het transitcentrum van Samusocial in Neder-over-Heembeek gestuurd, waar u hoogstens drie weken kunt blijven, maar meestal minder. Daar legt men u de  volledige asielprocedure uit. (Vergeet daarbij niet dat u totaal onbeslagen bent in deze materie !)
Daarna krijgt u een oproep van de Dienst Vreemdelingenzaken. Daar wacht u een kort gesprek. Waar komt u vandaan ? wat hebt u meegemaakt ? Bij welke instellingen bent u langs geweest ?En dan bent u ingeschreven : uw asielaanvraag is geregistreerd.

Men verwijst u door naar de dispatching van Fedasil. Het Federaal Agentschap kiest in functie van de beschikbare plaatsen een asielcentrum waar u terechtkunt. Zoals bijvoorbeeld het Toussaintcentrum van Samusocial. Welkom !

Tweede scenario : U bent een man alleen en komt uit Afghanistan.

U meldt zich aan bij de Dienst Vreemdelingenzaken en wordt onmiddellijk ingeschreven : uw asielaanvraag is daarmee geregistreerd. Nu wacht u het korte gesprek.

U wordt naar de dispatching van Fedasil verwezen.  Het Federaal Agentschap kiest in functie van de beschikbare plaatsen een asielcentrum waar u terechtkunt. Zoals bijvoorbeeld het Toussaintcentrum van Samusocial. Welkom !

U bent nu één van de bewoners van het Toussaintcentrum van Samusocial. U hebt al dan niet een tussenstop gemaakt in het transitcentrum NOH. In de beide gevallen is uw asielaanvraag geregistreerd. Wat nu ? De Dienst Vreemdelingenzaken gaat na of u een geldige aanvraag hebt ingediend.

Opgelet !  Als uw vingerafdrukken al zijn genomen in een ander land van de EU geldt de Dublinverordening. Op grond daarvan vraagt de Belgische Staat vervolgens dat de asielaanvraag wordt overgenomen door de Staat waar de vingerafdrukken eerder genomen zijn. De asielaanvrager moet dus naar dat land worden doorgestuurd. Een beroep is mogelijk maar de toestand is ingewikkeld.

Valideert de Dienst Vreemdelingenzaken uw asielaanvraag, dan vertrekt uw dossier naar het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen.
Opgelet ! Er kan veel tijd verstrijken tussen de validering van het dossier en de doorverwijzing naar het CGVS. Maar daarna wordt u uitgenodigd voor het « Groot gesprek » !
Dit is een netelig moment. Er wordt van u verwacht dat u bevestiging brengt van wat u in het « korte gesprek » hebt aangegeven.
De vragen gaan diep, het CGVS start aan de hand van deze informatie een onderzoek bij de vermelde instellingen om uw beweringen na te gaan. Dit groot gesprek kan bijzonder ontluisterend zijn : « Wie zijn dossier slecht verdedigt, kan zonder meer worden afgewezen ook al is aan alle voorwaarden voldaan om een gunstig antwoord te krijgen », stelt Marina Delhumeau, coördinatrice van het Fedasil-programma bij Samusocial.
In het Toussaintcentrum van Samusocial worden de asielzoekers daarom voorbereid op dit groot gesprek. Ze worden in contact gebracht met een advocaat via hun maatschappelijk assistent. « We leggen hen uit hoe het gaat verlopen en waarmee ze geconfronteerd zullen worden … we doen gesprekssimulaties als dat kan en we leggen hen uit waarom de informatie uit het kort gesprek en deze van het groot gesprek moeten overeenstemmen.  Onze bedoeling is om de asielzoekers zo goed als mogelijk bij te staan bij de voorbereiding van hun gesprekken. De procedure en het systeem zijn bijzonder complex : het is veel ingewikkelder om een asielaanvraag te behandelen dan om iemand van de straat weg te helpen. »

Na het gesprek moet het CGVS een beslissing nemen over de asielaanvraag.

Is die positief ? Hartelijk gefeliciteerd !

U krijgt het statuut van vluchteling ;

OFWEL

Men kent u de Subsidiaire Bescherming toe : een hernieuwbare verblijfsvergunning voor een jaar (vaak bij risico op de doodstraf, marteling, blind geweld bij een gewapend conflict… wanneer één van de criteria voor het vluchtelingenstatuut ontbreekt).

In de beide situaties wordt u overgebracht naar een LOI (Lokaal Opvanginitiatief), een onthaalstructuur waar men u bijstaan bij het vinden van een woning, onder meer via een OCMW.

Is de beslissing negatief ?

Wanhoop niet, u beschikt nog steeds over de mogelijkheid om in beroep te gaan bij de Geschillenraad voor Vreemdelingen.

Eens in dat stadium aangekomen, kan een asielaanvraag echter nog lang duren, soms jarenlang, voor uw situatie definitief is uitgeklaard, en uw beroep dus wordt aanvaard of definitief verworpen.

LEES MEER !

Gesprek met Simon, coördinator van het opvangcentrum voor asielzoekers in Elsene 

Dagelijkse leven in het transitcentrum voor asielzoekers van Neder-Over-Hembeek 

De opdracht Samusocial voor het onthaal en doorverwijzing van asielzoekers