Homepage

Edito

“Ik ben 23 jaar. Ik ben hier nu bijna een jaar bij Samusocial. Toen ik aankwam, had ik niets. Op straat kon ik mijn zoontje niets geven, nooit wat leuks voor hem doen… Dat is hard voor een moeder. Ik heb veel gehuild. Toen hij één werd, kon ik geen feestje geven. Ik krijg nu een kleine maand bijstand van het OCMW. De situatie wordt stilaan beter en binnenkort, wanneer mijn zoon naar school gaat, zal ik kunnen werken. Op dit moment heb ik niemand om op hem te passen, en een voltijdse babysit of crèche kan ik niet betalen.” Dalila, moeder van een jongetje van 2 jaar.

“Toen ik aankwam in Brussel heb ik een aantal nachten buiten moeten slapen, dat was een moeilijke tijd. Ik sprak de mensen aan maar sommigen vonden dat niet leuk. Na verschillende pogingen vertelde ze mij welke stappen ik moest ondernemen om asiel aan te vragen. Ik ging naar Le Petit Château. Ik heb twee nachten voor het gebouw geslapen. Toen werd ik hierheen gestuurd, naar Samusocial. Maar nu klaag ik niet, nu ben ik veilig.” Gary, niet-begeleide minderjarige vreemdeling (NBMV), 16 jaar.

2021 was een uitzonderlijk jaar voor Samusocial. Onze teams stonden voor verschillende uitdagingen: de aanhoudende Covid-19-epidemie en de daarmee gepaard gaande maatregelen, de toename van het aantal gezinnen op straat en de asielcrisis waardoor veel verzoekers van internationale bescherming ’s nachts geen onderdak vonden.

Onze voorziening voor bijstand aan daklozen heeft een uitzonderlijk hoge opvangcapaciteit gekend, vanwege het openen van plaatsen vanaf maart 2020 in reactie op de coronacrisis. Een belangrijke uitdaging in 2021 was, net als in 2020, daklozen te beschermen door hen de mogelijkheid te geven om zich te isoleren, samenscholing in de centra te beperken door de nodige afstand in acht te houden, buitensporige opvangvolumes te beperken en de turnover terug te dringen.

In 2021 werden 8.800 mensen bijgestaan door Samusocial : 6.112 daklozen, waaronder 1.295 kinderen, en 2.688 asielzoekers. Daarvan werden 1.647 mensen door onze teams doorverwezen naar oplossingen om de straat of de noodopvang te verlaten. De complexiteit kennende van sommige situaties van de mensen die wij helpen, herinnert dit resultaat ons eraan hoe belangrijk het is om in elk van onze opvangstructuren kwalitatieve begeleiding te bieden.

Door coronapandemie hebben wij de manier waarop wij werken en ons publiek ontvangen fors moeten aanpassen. Sinds 2020 zijn al onze centra overgeschakeld op opvang van het residentiële type van 24/24 uur, een primeur in de geschiedenis van Samusocial, dat voorheen voornamelijk nachtopvang aanbood. We zijn er ook in geslaagd ons centrum voor vrouwen open te houden sinds maart 2020, waardoor we een opvang en begeleiding konden bieden die onmiddellijk hun doeltreffendheid hebben bewezen. De huidige uitdaging is om dit programma voor niet-gemengde opvang ook na 2022 te kunnen voortzetten.

2021 gaf ook en nog steeds blijk van het verontrustende feit dat het aantal dakloze gezinnen voortdurend toeneemt. Ondanks een capaciteit van ongeveer 450 plaatsen voor gezinnen aan het begin van de winter, telden onze mobiele teams op sommige avonden tot 80 personen met een gezin die zichtbaar leefden op straat in Brussel, waarvan meer dan de helft kinderen waren. Helaas dwingt de verzadiging van onze structuren ons maar al te vaak om mensen die ons bellen voor opvang bij Samusocial te weigeren. En hoewel wij, samen met onze partners op het terrein, voorstander zijn van een ‘nul kinderen op straat’-beleid, moeten onze teams sommige avonden toch meerdere gezinnen met kinderen weigeren die opvang zoeken.

Tot slot wordt 2021 gekenmerkt door een nieuwe asielcrisis: het nationale opvangnetwerk voor verzoekers om bescherming is verzadigd en er moeten nieuwe plaatsen worden geopend. Het is in deze context dat wij de actie van de mobiele teams voor kandidaat-vluchtelingen die op straat moeten slapen verder hebben versterkt en in Molenbeek een centrum voor vooropvang voor asielzoekers hebben geopend om de opvangcapaciteit van Fedasil in de eerste lijn te vergroten. Dit centrum met 70 plaatsen komt boven op de twee andere centra die al open zijn, in Etterbeek en Koekelberg.

Momenteel vangen wij in Brussel elke nacht ongeveer 650 asielzoekers op, verdeeld over drie centra. Onder hen zijn tientallen Niet-Begeleide Minderjarige Vreemdelingen (NBMV).

Daklozen, verzoekers van internationale bescherming, mensen zonder papieren, enz. kennen een verschillende problematiek die evenwel nauw verweven is en als zodanig moet worden beschouwd bij de uitvoering van operationele maatregelen en overheidsbeleid.

De vaststellingen en cijfers van 2021 illustreren precies de complexiteit van het werk dat elke dag wordt verricht door onze maatschappelijk werkers, psychologen, verpleegkundigen, artsen enz. In het kader van de beperkte opvang- en interventiecapaciteiten komt het erop aan de meest kwetsbare personen prioritair te kunnen helpen, maar ook de mensen voor wie occasionele ondersteuning kan helpen om snel weg te geraken van de straat, om te voorkomen dat zij de dakloze bevolking nog doen toenemen. Dit is de fundamentele uitdaging bij alles wat we ondernemen: de geboden steun differentiëren naar gelang van het soort kwetsbaarheid en begeleiden naar de meest duurzame oplossingen om de straat te verlaten.